0

MNF Defence Minister & Army Chief lui Pu R. Zamawia gennaah 1963, September kha-in Shillong-ah Laldenga leh Pakistan Assistant High Commissioner Mr. Moyd kimu sim, tua dungzuiin 1963, December teh MNF makai Laldenga, Lalnunmawia leh Sainghakate a gukin East Pakistan lutin Dacca ah Pakistan Military Intelligent (or ISI)-te tawh kiho thei.


Tua kihona pan East Pakistanah MNF-te galkap training piak ding leh galvan huhna piak ding thukimna bawl thei. Tua banah a ciah ding uh teh sum Rs. 10000/- leh pistol (22 Revolver) khat, Laldenga kiang 'Omega' nai khat, Lalnunmawia leh Sainghaka kiang 'Parker Pen' khat tuak guan uh, ci.


December 13 niin ciah kik uh ci leng, Lunglei pan kikhenin Sainghaka in a khua Zobawk manawh. Aizawl zuan suak Laldenga pen Tuirial lui sakah kiman. PB Rosanga ten a zak teh delh, Pu Rosanga in India army-te kiang "A inn a lo siksak lo leh a zi a tate musak lo a Silchar zotpih suak ding ngeina hi kei" ci-in ngen gawh ahih manin Aizawl Tuikhuahtlang venga a inn ngei vuah Laldenga in a zi a tate tawh kimuhna hun ngah thei, a inn sung lut bel phal liang lo. MNF volunteer ten vaang piakna-in jeep khat zong tawmin Silchar dong zui suk tangtang uh hi. 

 

Chhipphir khua-a nurse seem a zi kiang manawh Lalnunmawia zong kinung mat, a nihun Indian Passport Act leh Defence of India Rules palsat cih tawh kha nih sung kikhum.  A pusuah kik theihdan uh zong zaknop tham mahmah, tua pan muanmawh leh et cik toh niloh thuak uh. Laldengate kimat vangin MNF volunteer-te galkap training kikuan zok thei lo pah, ci lai hi.


Tua hun laiin Mizoram in Assam state nuaiah MLA (pyine hluttaw amatt) seat 3 (Aizawl East, Aizawl West leh Lunglei) nei ci leng, Ralte Thanhlira in a MLA hihna tawpsanin Member of Assam Public Service Commission ah a lut teh a nutsiat Aizawl East constituency ah 1964, December kha-in MLA Bye-Election kibawl hi. Tua election ah Pawi-Bawitlung Rosanga (MNF), Ch. Chhunga Ralte (Mizo Union), Lalmawia Khiangte (EITU) leh Zalawma Guite (Congress) cih teng ki-candidate, Pu Ch. Chhunga (MU) in vote 10,154 ngahin cing hi. MNF leh Paite National Council pangkhawm candidate PB Rosanga in vote 9,746 ngah, 408 in pha zolo hi. (R. Vanlawma p. 291)


Hih MLA Bye-Election vai i hel dihdihna a hang nam nih om hi. Khatna ah MNF leh Paite aikeh Tun Kho Pum (CLA) kikal hoih lai cih kitel. Nihna ah India kumpi nuaia security vaisai teng election vai tawh a buai kaal uh hun tuhin MNF volunteer-te galkap training batch masa pen kah dingin East Pakistan lut sim thei uh hi. 


Chin Liberation Army (CLA) lamte gen theih zel - Pakistan kumpi in a theih masak leh Zosuante makaia a pompi pen CLA makai Tun Kho Pum hiin, Laldenga ten Pakistan kumpi a muh theih zong Tun Kho Pum in a tonpih ziak hi ding cih pen MLA election natawmah a kikop theih uh pan muanlahhuai lo hi. Aizong MNF volunteer-te training kah dinga East Pakistan a lutna vuah haksatna a tuah simsim uh pen CLA theihpih loh ziak hiam aikeh CLA a kineih ziak uh hiam, khatzawzaw vang hi thei. Omega nai vai zong Pakistan kumpi in Laldenga piak nei takpi mah hiam? cihte MNF lam ten dik taka a pulak uh hun ta lel hi. Hih thute history suak ta ahih manin buai lawh nang om nawn lo ding hi. 


Bang teng hi ta leh, a nuaia MNF volunteer mi 22 pen East Pakistana galkap training kah masa pen leh galvan la masa pen teng hi:-


Commander

1. R. Zamawia, Ailawng


Second-in-Command

2. Kapzama, Mission Veng, Aizawl

3. K.Muankima, Lunglawn, Lunglei


Quartermaster

4. Liandawla Paite, Hnahthial


Volunteers

5. R.Sangkawia, Laisawral

6. Joseph Kapkima, Electric Veng, Aizawl

7. Zamana, Chhinga Veng, Aizawl

8. Thankhuma, Dawrpui Veng, Aizawl

9. R.Tlanghmingthanga, Venghlui, Aizawl

10. Lalthankhuma, Mission Veng, Aizawl

11. Bawihchhuaka, Tlangnuam, Aizawl

12. Liankhuma, Vaivakawn, Aizawl

13. Liankhuma, Chaltlang, Aizawl

14. Lalthanchhunga, Chanmari, Aizawl

15. Mankima, Maite

16. Lalramliana, Zohnuai, Lunglei

17. Lalrikhuma, Pukpui, Lunglei

18. C. Zathuama, Serkawn, Lunglei

19. Lunghnema, Hmuntlang

20. F.Aizika, Bazar Veng, Lunglei

21. Siamkunga, Zotlang, Lunglei

22. Lalthangvunga, Lawngtlai


J.Thang Lian Pau 



Post a Comment

 
Top